Buuñaa konoto diimaa bankoo: The Gambia

En nu ben ik weer thuis

Ik ben weer thuis in Amsterdam. Is ook wel weer fijn. De katten waren erg blij mij te zien.

Gisteren na het ontbijt hoorde ik dat ik de kamer aan kon houden voor vertrek. Rustig de koffer ingepakt en nog wat gelezen op het balkon.

Om 18.30 uur werden we opgehaald van het hotel. De hele dag deden al verhalen de ronde dat we vertraging zouden hebben. In de bus naar het vliegveld werd dat bevestigd. We zouden rond 24.00 uur vertrekken uit Banjul, zo een 2 1/2 uur later dan gepland.

Gelukkig was ik VIP en kon ik in de eerste class lounge zitten. Gezellig wat zitten praten met wat medereizigers. Uiteindelijk vertrokken we na 00.30 uur (ruim 3 uur later). Er moest een ander vliegtuig ingevlogen worden. Degene waarmee wij zouden vliegen had problemen.

Het voordeel was wel dat er een groter vliegtuig ingevlogen werd, dus ik had 4 plaatsen voor mezelf en heb daardoor wel wat kunnen slapen.

Rond 9.15 landden we dan op Schiphol, snel bagage gehaald en de taxi gebeld dat ik er was. Afgesproken waar hij mij op zou halen. Rond 10.15 was ik thuis.

De vakantie in Gambia was erg fijn, lekker uitgerust en heel veel gezien. Met dank aan Ablie die mij als gids begeleid heeft. Het was mijn bedoeling om veel te zien van het Gambiaanse leven en dat is gelukt. Ik kan terugkijken op een prachtige vakantie in Gambia!

Nog een laatste dagje Kololi

Vandaag de allerlaatste volle dag in Gambia. Morgenavond vlieg ik weer terug naar Nederland.

Vanmorgen ontbeten met Lucie en Jan. Gezellig bijgepraat, ook zij gaaan morgen weer naar huis.

Een uurtje later had ik afgesproken met Lia bij Yasmine. Even wat gedronken samen met wat Gambianen. Uiteindelijk zaten we er om 3 uur nog.

In de winkel bij het hotel had ik al Gambiaanse muziek gezien. Vandaag nog een CD gekocht. Het blijkt van een heel bekende muzikant te zijn, de verkoopster vond het in ieder geval helemaal fantastisch. Ben benieuwd als ik thuiskom of het wat is.

Bij de receptie geinformeerd of ik morgen, mijn kamer kan aanhouden tot vertrek. Dat kost 100 Dalasi (EUR 2,50) per uur. Dus dat valt reuze mee. Morgenochtend na het ontbijt kunnen ze het definitief bevestigen. Hoop dat het lukt, zou wel fijn zijn.

Bij de welkomst bijeenkomst had ik al een VIP-vertrek geboekt. Dat houdt in dat je niet in de rij hoeft te staan voor incheckcen, in een ruimte met airco kan wachten en gratis koffie, thee, fris en wat kleine hapjes kunt gebruiken.

Morgen om 18.30 uur worden we opgehaald bij het hotel en om 21.30 uur Gambiaanse tijd vertrekken we dan naar Nederland met vlucht OR 450. Om 06.15 komen we aan op Schiphol.

Maar eerst vanavond nog uit eten met Lia.

Dit was mijn laatste verslag wat ik in Gambia schrijf. Als ik weer thuis ben een allelaatste berichtje om de weblog af te sluiten.

Ik kan in iedergeval terug kijken op een mooie vakantie.

En Louise, ik zal het je niet aandoen om je bij thuiskomst direct te bellen. We spreken elkaar zaterdagmiddag.

The Gambia River

Vandaag een fantastische dag gehad: varen en vissen op de Gambia Rivier. De rivier loopt dwars door Gambia heen, vanaf de zee tot het meest oostelijke deel van Gambia,

Om half tien vertrokken we. Eerst water gekocht en ijs om het te koelen, daarna voor de laatste keer geld wisselen. Bij de local markt in Bakau nog shrimps gekocht als voer voor de vissen.

Om half elf stapten we, in de haven net ten zuiden van Banjul, aan boord. Ik had de hele boot voor mezelf. Omdat het een hete en zonnige dag is, zijn we onder het afdakje gaan zitten.

Omdat het nog laagseizoen is, waren we eigenlijk alleen op het water, soms in de verte wat lokale vissers.

We gingen de Gambia rivier op. Het is daar erg mooi. Veel Mangrove en overal is alles groen. In dit gebied komen ook veel vogelsoorten voor. De volgels laten zich helaas niet zo gemakkelijk fotograferen, maar we hoorden en zagen ze wel overal.

Na een uurtje varen, ging het anker uit. We gingen vissen. De kapitein van de boot legde me uit wat ik moest doen. De garnalen deed hij aan de haak en daar gooide ik de draad van de hengel het water in. Na zo een tien minuten voelde ik ineens dat er flink aan de draad getrokken werd.

De kapitein kwam me helpen. Hij dacht gelijk dat het een grote vis moest zijn. Ablie pakte een visnet erbij en 5 minuten later stond ik met een Captain's Fish van meer dan 20 kilo in mijn hand.

Waarschijnlijk beginnersgeluk, maar de kapitein en Ablie waren door het dolle heen, ik was voor hen de held van de dag.

Na deze grote slag vingn we niets meer, dus even verder gevaren. Uiteindelijk nog een stuk of 12 kleinere Lady Fish gevangen.

Daarna doorgevaren naar de Lamin Lodge. Ablie heeft daar een afspraak, dat als de vangst goed is, je je eigen vangst kan laten bereiden.

Toen we bij de Lamin Lodge aankwamen voor de lunch, was zelfs de kok onder de indruk. Het komt niet vaak voor dat ze met zulke grote vissen aankomen. We spraken af dat hij een deel van de vis klaar zou maken. Hij was te groot voorons drieen, de kapitein Ablie en mijzelf.

De lunch werd geserveerd, net veel grote stukken vis, patat en groente. We hebben er goed van gegeten.

Ook in deze buurt zitten veel apen, maar deze waren wel erg brutaal, als je niet uitkeek, pakten ze alles van je bord. Na de lunch nog even wat geluisterd naar wat muzikanten en we waren klaar voor de terugweg.

We gingen een iets andere route terug. Via Pelican island en Banjul. In de verte zagen we de Arch 22 zelfs. Ook zagen we vrouwen aan het werk voor de oestervangst en oesterpoeder. Verder langs de pinda fabriek, de oogst uit de binnenlanden wordt via de rivier vervoerd naar de fabriek. En aangezien de Gambia rivier uitmondt in de Atlantische Oceaan kan het direct geexporteerd worden.

In de haven weer van boord gegaan, De auto stond al weer te wachten. Om 18.00 uur weer terug in het hotel.

Afscheid genomen van Ablie, want dit was mijn laatste excursie met hem. Ik heb hem beloofd aan te bevelen als iemand naar Gambia gaat. Ik heb het erg met hem getroffen.

Morgen nog een dagje Kololi en vrijdagavond terug naar huis.

Dagje relaxen in Kololi

Na vanochtend eerst lekker te hebben uitgeslapen, uitgebreid ontbeten.

Vandaag weer een rustige dag en het is prachtig weer hier.

Ik had Lia al een tijdje niet gezien, dus ben ik even naar haar kamer gelopen om te kijken of alles goed was. Dat was het gelukkig.

Eerst bij haar op het balkon wat bijgepraat en daarna zijn we naar een terrasje gelopen op pineapple juice te drinken.

Om 13.30 was ik weer terug op de kamer, eerst even gedouched en daarna het balkonnetje op om wat te lezen.

Ik heb uitzicht op een mooie tropische tuin, waar veel tropische vogels zitten. Elke ochtend als ik wakker wordt is dat ook het eerste wat ik hoor. Terwijl ik lekker zat te lezen, hoorde ik ineens iets. Er zat een aapje aan mijn voeten. Zo dicht bij had ik ze bij het hotel nog niet gezien.

Het lukte me niet om deze te fotograferen, maar wel de anderen die rond liepen in de tuin. Soms zie je ze dagen niet. En dan zijn ze er weer met tientallen tegelijk.

Vandaag de allerlaatste souvenirs gekocht, dus dat is nu klaar.

Straks ga ik samen met Lia een hapje eten en dan morgen de allerlaatste excursie. Ga ik voor het eerst in mijn leven vissen op de Gambia rivier. Het stuk waar ik ga varen heeft zout water en volgens Ablie is er ook veel kans dat ik wat ga vangen.

Ben beniewd of dat ook zo is, maybe it´s my lucky day tomorrow

Zuid Gambia, aan de grens met Senegal

Gisterenavond weer een hele nieuwe ervaring gehad. Eten in het donker. Ik zat gezellig in een restaurantje aan de Strip. En juist op het moment dat het eten opgediend werd, viel de stroom uit. En dan is het ook echt donker. Omdat het niet direct weer aanschoot, ben ik toch maar gaan eten. Ik had heerlijke vis met kaas en knoflooksaus. En het leek wel of ze het erom deden, maar bij mijn laatste hap ging het licht weer aan. Ik moet zeggen, het smaakte er niet minder om.

Vanmorgen om half 10 stond Ablie alweer klaar met een auto met chauffeur. Vandaag vertrekken we naar het Zuidelijkste puntje van Gambia. Eerst even water gekocht voor onderweg en daarna op pad.

We reden Kololi uit langs Brufut, Ghana Town en Tanji. Net voorbij Tanji stopten we bij het Tanji Village Museum. Een klein museumpje met veel informatie over flora en fauna, muziekinstrumenten, het bewerken van leer en het maken van kleding. Ook is een dorpje nagebouwd, een soort van mini openlucht museum.

We gingen als eerste naar de overdekte tentoonstelling. Een aantal zalen met informatie over vogels, welke dieren in Gambia leven en geleefd hebben. Vroeger was er ook veel groot wild, nu met name nog de antilope en het wrattenzwijn.

Daarna een zaal met muziek instrumenten. Ablie legde uit hoe deze vroeger werden gebruikt om met andere dorpen te communiceren.

De tijdelijke voorstelling ging over weven, batik en leer bewerken. Ook hiervoor gold dat elke stam zijn eigen traditie had van kleding welke gedragen werd bij ceremonies. ook de manier van bewerken verschilde per stam.

Het village museum ligt in een mooi stukje bos. Dus ook de route gevolgd door het bos, met veel informatie over al het groen. Gambianen, met name op het platteland, maken nog steeds veel gebruik van de natuur. Om te eten, Om werktuig en boten te maken. De bladeren voor dakbedekking en hout om te koken. Niets blijft ongbruikt.

Dat zag je ook in het dorpje dat nagebouwd was al. Huisjes opgetrokken uit leem en de muren versterk met oesterpoeder. Daken van gedroogde bladeren en alle gebruiksmaterialen van hout.

Vroeger waren alle huisjes rond, dat is nu niet meer. Elk dorp had een omheining met 1 ingang. Daar woonden als eerste de jonge mannen, die het dorp moesten beschermen. Verder in het dorp woonden dan de ouderen, vrouwen en kinderen. Er was speciaal een plek voor de kippen en geiten en een apart huisje dat gebruikt werd om te koken.

Op het eind van de rondleiding was er gelegenheid om wat te drinken en zaten een paar mannen muziek te maken. Zij vroegen hoe ik heette en waar ik vandaan kwam. Ze begonnen te zingen in het Madinka. Ablie vertaalde het voor mij: Franca is helemaal naar ons gekomen vanuit Holland. Franca is nu onze gast in Gambia. Wij vertrouwen haar. Wij zijn allemaal een. Dit werd steeds herhaald en Ablie zei dat vroeger gasten altijd ontvangen werden met dit soort muziek.

Even later vertrokken we weer met de auto. Nu richting Gunjur en Kartong. Net voor Kartong hebben we de reptielenfarm bezocht.

Hier houden ze allerlei reptielen die in Gambia voorkomen: krokodillen, salamanders, veel soorten slangen en schildpadden. De Farm was gelegen midden in de bush-bush, dus ook nog eens mooie natuur.

We kregen een rondleiding van een vrouw die veel wist te vertellen, waar ze leefden, welke giftig zijn en welke niet. Met een aantal dieren op de foto geweest: een python, een schildpad van 40 jaar en een aantal kleinere schildpadden en slangen. Het was een erg mooie farm en erg informatief.

Daarna door Kartong gereden op naar het aller zuidelijkste puntje van Gambia. We waren onderweg al veel checkpoints tegen gekomen van de politie, maar voorbij Kartong stond er een militair checkpoint. Dit is nl. geen officiele grensovergang naar Senegal. Er wordt daarom gecontroleerd omdat de route over het water gebruikt wordt om te smokkelen.

Wij mochten doorrijden en kwamen in het Zuidelijkste puntje van Gambia. Het was een klein dorpje met wat vissersboten en aan de andere kant van de rivier lag Senegal. Leuk om er geweest te zijn. En de paar mensen bezig te zien met hun boot en net vissen.

Daarna weer terug, opnieuw langs het checkpoint, door de mooie groene natuur terug naar Kololi.

Om 16.00 uur was ik weer terug. Afspraken gemaakt met Ablie over de laatste excursie. Woensdag varen op de Gambia Rivier.

Zo direct ga ik even ergens wat eten en dan lekker op tijd naar bed. Het was een erg mooie dag.

And a Lazy sunday

Na een goede nacht geslapen te hebben was ik vandaag wel weer op tijd voor het ontbijt. Ik leef hier zonder tijd, best wel fijn. Zo besefte ik vanmorgen dat mijn tweede week alweer ingegaan is.

Vandaag weer een schitterende dag. Eerst een stukje gelopen. Ik kwam langs een kleine galerie en ben daar even naar binnen gegaan.. Een aantal mooie schilderijen gezien, ook werd er wat houtwerk gemaakt.

Ik zou morgen eigenlijk de Roots van Gambia trip maken. Vanuit Gambia werden alle slaven van West-Afrika naar de Caribische eilanden en de Zuid-Amerikaanse Staten gebracht.

Ablie vertelde mij, dat ik me moest afvragen of ik dat wel wilde doen: als je alleen gaat is de trip erg duur, verder is 1 van de ferries kapot, waardoor de wachttijden bij de Gambia rivier op kunnen lopen tot uren, en hetgeen je kunt zien op St. James eiland is in erg slechte staat.

Nu had ik mij goed ingelezen in de gechiedenis van Gambia, de slavernij en Kunta Kinte, maar als het inderdaad een dure en lange dag wordt, doe ik het maar niet.

Nu maken we morgen een trip naar het Zuidelijkste puntje van Gambia en woensdag heb ik een boottocht op de rivier de Gambia gepland staan. Ik wil dan ook gaan vissen.

Vandaag nog even op het strand geweest en gezwommen in de zee. Nu zit ik even in het donker, want regelmatig valt de stroom hier uit.

Als de generator weer werkt zet ik dit verhaal op Internet. Morgen heb ik weer meer te vertellen.

Ik heb wel weer zin in een tripje morgen. Het was heerlijk om rustig aan te doen van het weekend, maar ik wil ook graag zo veel mogelijk van Gambia zien.

A Lazy Saturday

Gisterenavond erg genoten van een Afrikaanse dans en muziekgroep. Onder het genot van een bananacocktail.

Het was wel wat laat geworden, want het was erg gezellig. Dus vanmorgen was ik te laat voor het ontbijt. Snel naar de supermarkt gelopen voor een stokbroodje voor de prijs van 5 Dalasi (12 cent). Dit op het terras met een kopje koffie opgegeten.

Inmiddels was het kamermeisje langs geweest om het bed op te maken en de vuile handdoeken mee te nemen. Ik kon dus niet douchen, ik had geen handdoeken. Alles gaat hier in etappes. Een uur later kwamen de handdoeken en nog een uur later werd er schoongemaakt.

Als je een dag niets doet noemen de Gambianen het een Lazy Day. Vandaag had ik zo een lazy day. Het weer was wisselend, het ene moment een blauwe lucht en even later kwam het met bakken uit de lucht. En dat wisselde zo een paar keer vandaag. Nu zit ik op het terras droog, dus ik heb in de regen een boek zitten lezen. Was ook wel mooi om te zien al die onweer en regen. Het is bijna het einde van het regenseizoen, dus af en toe kan dit nog gebeuren.

Maar ook zo bij mijn kamer hoef ik mij niet alleen te voelen. het is laagseizoen in het hotel en volgens mij wel de bezetting van het hoogseizoen. Er zijn vandaag dan ook flink wat medewerkers van het hotel langs geweest om een praatje te maken. Praten doen ze graag.

Het kamermeisje vond mijn deur zwaar opengaan, dus ineens stonden er 4 medewerkers om de deur te repareren. Twee deden het werk en twee keken toe.

Toen het zonnetje weer scheen ben ik een stuk gaan wandelen en heb ik nog de rest van de souveniers gekocht. Bij Ali Baba een late lunch gehad en zo op mijn gemak weer terug in het hotel. Net voor de volgende bui was ik weer binnen.

Al met al een relaxed dagje vandaag. Morgen nog een Lazy Day, dan ben ik weer helemaal uitgerust voor de excursie maandag

Aangezien het vanavond blijft regenen blijf ik lekker op mijn kamer

Koken op z'n Gambiaans

Om 09.30 vertrok ik naar Sukota, een 20 minuten rijden, om te gaan koken met Muma.

Muma leeft in een wat groter huisje, samen met haar man en 4 kinderen. Het is beter ingericht, dan ik tot nu toe gezien heb. Maar ook zij hebben geen stromend water, wel electriciteit.

Daar aangekomen hebben we besproken wat we gaan koken vandaag: Benechen, een Afrikaans gerecht. Gestoomde rijst, met allemaal kruiden, knoflook, casave, rode pepers, tomaten en vis.

Maar eerst moest dit alles natuurlijk ingekocht worden. We gingen daarvoor naar de lokale markt van Serekunda. Vol met vrouwen in allerlei kleuren gekleed, met mandjes aan de hand of op hun hoofd. Leuk om daar zo tussen door te lopen.

Als eerste kochten we vis, niet schoongemaakt, maar een echte hele vis. Deze kostte 50 dalasi, wat voor Gambianen erg duur is. Daarbij nog de goedkopere bongo fish (2x).
Daarna naar een kraampje voor rijst, olie en kruiden. Alles wordt in kleine hoeveelheden verkocht, precies de hoeveelheden die je voor een maaltijd nodig hebt. Dan door naar groenten. Bij de een kochten we tomaten, bij de ander uien, casave en wortels.

Nadat we alles hadden, gingen we terug naar haar huis. Achter haar huis is een ruimte om te koken, maar vandaag koken we buiten. Het keukentje is klein en ik ben niet gewend om te koken op houtvuur.

Als eerste werd er vers water gehaald uit de waterpomp, deze staat vlak bij haar huis, om de vis mee schoon te maken. Alle kruiden worden met de hand gemalen. Ik heb het ook gedaan, is best wel zwaar.

Daarna werd het vuur aangestoken, ging de olie in de pan en de vis gebraden. Ondertussen gingen steeds meer kruiden, uien en tomaten in de vijzel en werden fijn gestampt. De overige groenten werden gewassen en gesneden.

De vis uit de pan en de kruiden en groenten erin. Omdat we even moesten wachten, maakte de oudste jongen tradionele thee, voor mij speciaal zonder suiker. Ook de manier van thee maken is traditioneel, hij was er we een uur mee bezig. De thee drinken ze erg sterk, maar hij smaakte goed.

Toen alles gaar was werd de rijst boven op de pan gestoomd. En uiteindelijk werd alles door elkaar geroerd.

Aangezien het vrijdag is, gingen de mannen eerst naar de moskee. ondertussen kon het eten goed droogkoken.

De mensen in gambia zijn erg sociaal, steeds lopen er mensen in en uit. Terwijl de mannen weg waren ging ik met Muma even buurten bij de buurvrouw. Op vrijdag wordt altijd de was gedaan, de twee oudste dochters waren de was aan het doen, met de hand natuurlijk. Elke vrijdag na school is dit hun taak. Het is de was van de hele week, dus een behoorlijke stapel.

Inmiddels waren de mannen weer terug en werd het eten opgeschept in een grote schaal. Daarboven op de vis, casave en een saus. Er werd ruimte gemaakt in de kamer, schaal op de grond en met z'n allen eromheen zitten. Een aantal aten met een lepel, Muma en de kinderen met hun hand. We aten met een man of zeven. En het smaakte erg goed.
Dus Jan, als ik terug ben kunnen we het samen koken.

Na het eten werd de vloer aangeveegd en was het of er niets gebeurd was. Nog even gepraat met de oudste zoon. Hij zit op de Secundary School en wilde alles weten over de school in Nederland.

Verder vertelde Muma dat ook haar vader diabeet is. Zij was helemaal verbaasd over het gebruik van insuline. Dat kende ze niet. Van wat zij mij vertelde is de diabeszorg in Gambia niet te vergelijken met die bij ons.

Na afscheid te hebben genomen van Muma, haar gezin en alle buurvrouwen en kinderen reden we weer terug naar Kololi. Om 15.30 uur was ik weer terug in het hotel.

Nu zit ik even buiten mijn verslag te schrijven, met een kop koffie erbij.

Ik vond dit echt een fantastische dag, had het niet willen missen.